آگر واکنش های عاطفی و احساساتی ،در قبال این تصمیم دونالد ترامپ در خیابان های کشور های جهان، توسط عوام را به حال اش بگزاریم و وارد اتاق های فکری، محافل سیاسی، محافل اکادمیک شویم ، در می یابیم که واکنش ها به این تصمیم آقای ترامپ کاملآ متفاوت ، عقلانی، و حساب شده بوده است. این واکنش های رسمی را میتوان به شش دسته تقسیم کرد. واکنش فلسطینی ها، واکنش ا عراب، واکنش مسلمان ها، واکنش جهان ، واکنش سازمان ملل  و نهاد ها ، و واکنش اسرائیل.

اول، واکنش فلسطینی ها درین مورد متفاوت بود. مردم عادی فلسطین با خشم به خیابان ها ریختند و با قربانی کردن جان های خود به این اقدام دونالد ترامپ پاسخ دادند. آما رهبران فلسطین منجمله محمود عباس رئیس حکومت خوگردان در فلسطین گفت که این اقدام امریکا به مذاکرات صلح بین فلسطین و اسرائیل صدمه میزند و ایالات متحده امریکا دیگر یک میانجی بیطرف و قابل اعتماد نبوده و در مذاکرات شرکت کرده نمی تواند. حنان اشراوی یک عضو بلند پایه سازمان آزادیبخش فلسطین گفت; با این تصمیم دونالد ترامپ “ناقوس مرگ هر نوع صلحی به صدا در آمد”. به همین سلسله سمیع ابو ظهوری سخنگوی حماس حاکم غزه گفت ؛ تصمیم دونالد ترامپ واقیعت را ،مبنی بر اینکه قدس زمین اعراب و مسلمان ها است، تغیر داده نمی تواند.

دوم، واکنش جهان عرب هم متفاوت بود: سعودی تصمیم ترامپ یک “نآمیدی بزرگ” خطاب کرد. یک بیانیه صادر شده توسط دادگاه سلطنتی عربستان سعودی گفته است، “عربستان سعودی قبلا از عواقب جدی این تصمیم غیر مسئولانه و غیرقانونی هشدار داده است.” پادشاه سعودی این تصمیم را تاسف بار و منحصر به تعصب جدی علیه حقوق تاریخی و دائمی مردم فلسطین در اورشلیم خواند. به همین ترتیب اردن هاشمی ، ملک عبدالله دوم تصمیم آمریکا را “نقض مشروعیت بین المللی” نامیده است. محمد المومانی،  وزیر امور خارجه امور رسانه ها و سخنگوی دولت، در بیانیه ای اعلام کرد که اردن این تصمیم را رد کرده و گفته است که این تصمیم باعث شعله ور شدن تنش ها میشود. رئیس جمهور مصر ال سیسی در بیانیه ای که توسط دفتر او منتشر شد، اعلام کرد که مصر به رسمیت شناختن ایالات متحده از اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل رد و هرگونه تأثیری را که از آن می تواند حاصل شود، رد می کند. ال سیسی “این تصمیم را چشم پوشی از موضع ویژه اورشلیم برای اعراب و مسلمانان خواند”

سوم، رهبران کشور های بزرگ اسلآمی غیر عرب از جمله ایران، پاکستان، ترکیه ، و اندونزیا هم واکنش های تند ولی متفوت نشان دادند . آیت الله علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی، در حساب رسمی توییتر خود اعلام کرد که تصمیم ایالات متحده از “نآمیدی و ناتوانی” امریکا نشآت گرفته است.او گفت: “در مورد فلسطین دستان امریکا بسته است و نمی توانند اهداف خود را به دست آورند.” “فلسطین آزاد خواهد بود. ملت فلسطین پیروزی خواهد داشت.” همچنان بر اساس بیانیه ای که توسط خبرگزاری رسمی ایرنا منتشر شد، وزارت امور خارجه ایران این حرکت را به شدت محکوم کرد و اعلام کرد که “مسلمانان را خشمگین می کند و شعله های آتش یک انتیفیاده جدید را تشویق می کند که منجر به اقدامات خشونت آمیز خواهد شد که رژیم آمریکا و صهیونیست باید پاسخگو باشد”.این وزارتخانه این حرکت را “تحریک آمیز و ناعادلانه” و “نقض آشکار قطعنامه های بین المللی” نامید.

در مورد وزارت امور خارجه پاکستان، اسلام آباد روز پنج شنبه در تصمیم آمریکا برای تشخیص اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل “مخالفت و محکومیت قوی” بیان کرده است. این کشور از ایالات متحده خواست تا “به زودی در تصمیم خود را بازنگری کند تا از تأثیرات بالقوه گنگ در منطقه و فراتر از آن جلوگیری کند ” و همچنین پاکستان از اعلام ترکیه برای تشکیل جلسه اضطراری کشور های اسلامی در هفته آینده برای بحث در مورد این موضوع استقبال کرد. اردوغان هشدار داد که یک اقدام اشتباه در اورشلیم موجب واکنش در سراسر جهان اسلام می شود که می تواند پایه های صلح را از بین ببرد.اردوغان با اشاره به ترامپ گفت: “هیچ جاه طلبی شخصی فرد نباید مجبور به تغییر سرنوشت میلیاردها نفر شود. هر گونه حرکت غیرمسؤلانه و ناسجده میتواند باعث تشویق و تحریک سازمان های تروریستی شود”. رهبر پرجمعیت ترین کشور مسلمان جهان، جکو ویدودو، رئیس جمهور اندونزی، به شدت تصمیم ایالات متحده محکوم کرد و هشدار داد که این تصمیم می تواند “امنیت جهانی را بی ثبات سازد.” و افزود که،”من و مردم اندونزی، همگی در راستای استقلال و حقوق خود در مطابقت با مقدمه مقدمه قانون اساسی ۱۹۴۵، با مردم فلسطین همکاری می کنیم”.

چهارم، واکنش کشور های قدرتمند جان هم در محکومیت این تصمیم با عبارات و مفاهیم مختلف جای خود را دارد. جموری خلق چین ابراز نگرانی خود را از افزایش خشونت های احتمالی در منطقه ابراز کرد و از همه طرف خواست “با احتیاط عمل کند”. ژنگ شوانگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، گفت: ” چین به طور پیوسته از پروسه صلح خاورمیانه را پشتیبانی می کند و از روند صلح خاورمیانه حمایت می کند و تنها از مردم فلسطین حمایت می کند تا حقوق ملی قانونی خود را بازگردانند. ” کشور هند همچنین حمایت خود را از یک کشور فلسطین تکرار کرد و گفت که موضعش در مورد این موضوع توسط حرکت ایالات متحده تحریک نخواهد شد. جولی بیسپول وزیر امور خارجه استرالیا می گوید که این کشور قصد ندارد سفارت خود در بیت المقدس را جایگزین کند.

آقای مکرون رئیس فرانسه گفت : این حرکت دونالد ترامپ”قانون بین المللی را نقض می کند”
در حالی که ترامپ و متحدانش در اسرائیل گفته اند که این شهر کلید ثبات منطقه ای است، پس این حرکت نه تنها باعث بی ثبات کردن منطقه می شود، بلکه هر گونه امید به یک معاهده صلح بین اسرائیل و فلسطین را نیز به چالش می کشد. به همین ترتیب روسیه؛ دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در جریان یک تماس منظم برنامه ریزی شده به خبرنگاران گفت که پرزیدنت ولادیمیر پوتین روز سه شنبه با محمود عباس صحبت کرده و ابراز نگرانی جدی در مورد احتمال وقوع این وضعیت شد. ترزا می نخست وزیر بریتانیا می گوید؛ موضع بریتانیا در بیت المقدس همچنان ادامه دارد: “وضعیت اورشلیم باید در یک توافق بین اسرائیل و فلسطینی ها تعیین شود.” او گفت که این شهر “در نهایت باید یک سرمایه مشترک” را بین یک اسرائیل امن و یک دولت فلسطینی قابل قبول تشکیل دهد. جرمنی هم این تصمیم را نکوهش و ر موضع خود مبنی بر طرح “دو ملت و دو کشور” تاکید کرده است

پنجم، واکنش سازمان ها و نهاد ها؛ دبیر کل سازمان ملل متحد،  روز چهارشنبه خود مبنی بر اینکه ایالات متحده به زودی سفارت خود را از تل آویو به اورشلیم منتقل می کند، پیوست. گوتریس گفت که وضعیت اورشلیم باید تنها از طریق مذاکرات میان اسرائیل و فلسطینی حل شود. او مچنان گفت: “در این لحظه از اضطراب بزرگ، من می خواهم آن را روشن کنم: هیچ راه حلی بدون راه حل دو دولت وجود ندارد. هیچ برنامه ای وجود ندارد.” “تنها با درک دیدگاه دو کشور در صلح، امنیت، تشخیص متقابل در کنار صلح، و اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل و فلسطین از طریق مذاکرات حل و فصل می شود و صرف بدینترتیب آرمان های مشروع هر دو مردم به دست خواهند آمد. ” پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک های جهان در رابطه با اورشلیم، برای جلوگیری از تنشهای بیشتر در جهان متلاشی شده، خواستار احترام و احتیاط شد. پاپ گفت؛ مطابق به قطعنامه های مرتبط سازمان ملل متحد.”بیت المقدس یک شهر منحصر به فرد نیست، بلکه مکان مقدس یهودیان، مسیحیان و مسلمانان است، جایی که مقدسات مذهبی واجب احترام و صلح ویژه است”

ششم، واکنش اسرائیل؛ نتانیاهو قول داد که در رابطه با سایت های مقدس بسیاری از شهر تغییری ایجاد نخواهد کرد.
او گفت: «اسرائیل همیشه آزادی عبادت را برای یهودیان، مسیحیان و مسلمانان به طور یکسان تضمین می کند. در همین رابطه ریوون ریولین، رییس جمهور اسراییل، تصمیم ترامپ را به عنوان “هدیه زیبا” توصیف کرد.

بهر صورت؛ آنچه میتوان از دل این واکنش بیرون آورد اینست. اول ، این تصمم دونالد ترامپ طوریکه در خیابان های کشور های جهان و شبکه های اجتماعی در دنیای مجازی طنین انداز است؛ برای هچ کشوری و نهادی حتی رهبران فلسطین خط قرمز تعین نشده است. دوم ، اینکه از واکنش رهبران جهان نمایان است که هر کشور بر حسب منافع ملی خود تحت فشار اذهان عمومی پاسخ داده اند. سوم، تمام واکنش ها بیانگر آنست که معضل ارضی فلسطین ـ اسرائیل بیشتر بدلایل تاریخی ، سیاس، و دینی راه حل مقطوع ندارد ولی این معضل حد آقل در حال حاضر قابل مدیریت است. پس سوال اساسی که پیش می آید اینست که با در نظرداشت این سه متغیر، عدم همآهنگی با هم متحدین اروپائی ، و عدم همآهنگی با متحدین منطقه ای خود چرا حالا دونالد ترامپ اقدام به عملی کردن این تصمیم که قبلآ توسط کانگریس امریکا گرفته شده ، میکند؟ جواب این سوال را صرف میتوان در لابلای هویت (سیاست جهانی امریکا؛ استثنا گرائی، انزواگرای، و مداخله گرائی ) جستجو کرد که هنوز هم امریکا در نظر دارد تا در دور جدید نظم و امنیت جهانی که در حال شکل گرفتن است، موقف خود را بعنوان قدرت جهانی بلا منازع و مطرح از همین حالا تثبت کند .